Rozwijające się chwasty konkurują z uprawami o wodę, składniki mineralne oraz światło. Często lepiej radzą sobie w niesprzyjających warunkach, co przyczynia się do zagłuszania docelowych roślin. Zachwaszczenie przyczynia się do osłabienia wzrostu i plonowania. Chwasty dzielą się na jedno- i dwuliścienne i różnią się budową i cyklem rozwojowym. W celu ich skutecznego zwalczania należy zastosować celowane metody.
Różnice między chwastami jednoliściennymi a dwuliściennymi
Chwasty jednoliścienne to rośliny, które podczas kiełkowania wykształcają jeden liścień. Z reguły są to rośliny jednoroczne, o rozproszonym systemie zamkniętych wiązek przewodzących. Posiadają wąskie i długie liście z równoległym unerwieniem oraz wiązkowy system korzeniowy. Ich kwiaty są drobne, słabo widoczne. Do tej grupy należą trawy (owies głuchy, chwastnica jednostronna).
Z kolei chwasty dwuliścienne mogą być jedno- lub wieloletnie, a podczas kiełkowania wykształcają dwa liścienie. Ich łodyga jest rozgałęziona, a wiązki przewodzące są otwarte i ułożone koncentrycznie. Liście mają zróżnicowany kształt i siatkowe unerwienie. System korzeniowy najczęściej jest palowy, prosty lub złożony. Kwiaty chwastów dwuliściennych przybierają różną formę i są dobrze wykształcone. Przykłady chwastów dwuliściennych to mniszek lekarski, pokrzywa zwyczajna.
Metody zwalczania chwastów
Zwalczanie chwastów to ważny element pielęgnacji upraw. Istnieje szereg metod, których stosowanie ma na celu ograniczenie zachwaszczenia. Działanie te mogą być pogrupowane w następujący sposób:
Metody agrotechniczne
Obejmują działania mające na celu ograniczenie kiełkowania nasion chwastów, takie jak:
- płodozmian – odpowiednia rotacja upraw przyczynia się do zmniejszenia presji chwastów,
- uprawa roślin konkurencyjnych – szybko rosnące gatunki o gęstym systemie korzeniowym utrudniają rozwój chwastów,
- ściółkowanie – stwarza niesprzyjające warunki do kiełkowania chwastów.
Metody mechaniczne
Polegają na mechanicznym niszczeniu chwastów lub ich nasion poprzez:
- uprawki – orka czy bronowanie niszczą chwasty, a także mieszają glebę, uniemożliwiając kiełkowanie znajdującym się w glebie nasionom,
- pielenie – polega na usuwaniu chwastów, doskonale sprawdza się w ogrodach.
Metody chemiczne
Zakładają zastosowanie substancji chemicznych, które wykazują działanie bójcze na chwasty – herbicydów:
- selektywnych – ich spektrum działania obejmuje określoną grupę chwastów, na przykład graminicydy działają tylko na rośliny jednoliścienne,
- nieselektywnych – zwane również totalnymi, niszczą wszystkie rośliny znajdujące się na opryskiwanym terenie.
Zachwaszczenie może skutecznie osłabić wzrost roślin uprawnych, które muszą konkurować z szybko rosnącymi chwastami. Dlatego zwalczanie chwastów stanowi istotny element pielęgnacji upraw. W celu skutecznej eliminacji niepożądanych roślin, konieczna jest znajomość ich budowy. Umożliwia to wybór celowanych metod zwalczania, które charakteryzuje najwyższa skuteczność.
- Zewnętrzny materiał partnerski